“Efsunlu” Şehir… Aizanoi
Antik kentler ortaya çıktıkça, Anadolu’nun yüzyıllardır ne çok medeniyete ev sahipliği yaptığını görüp, şaşkınlığını gizleyemiyor insan. Kütahya Çavdarhisar’da bulunan “Aizanoi Antik Kenti”gibi… Kazılar, buralardaki yaşamın M.Ö. 3000 yıllarına, Frigyalılar dönemine dayandığını gösteriyor. Fakat M.Ö. 133 yıllarında Roma egemenliğine geçmiş ve bu sayede zenginleşmeye başlamış. Dünyada en iyi korunmuş “Zeus Tapınağı”nın gün ışığına çıkması, turizm açısından ne büyük bir şans. 20.000 kişilik tiyatrosu, sunakları, enflasyona karşı direnilen dünyanın ilk borsa binası (Macellum), stadyumu, hamamları, sütunları, köprüleri, Tanrıça Kybele’nin büstü, tarihçilerin “Efes” benzetmesini haklı çıkarıyor. İlk borsa binası demişken, o zamanlarda köleler de satışa çıkarılıyormuş ve bir at üç erkek köleye eşitmiş. “Tanrıcılık” oyununun oynandığı zamanların insan profilleri…
Bildiğiniz gibi Roma İmparatorluğu çok tanrılı bir anlayış olan Pagan inancına sahipti. Burası aynı zamanda Paganların hac yeri idi, kutsal bir mekandı. Antik kentin gözdesi, herbiri 10m uzunluğunda olan sütunlarıyla göz dolduran “Zeus Tapınağı”. Ne yazık ki 46 sütundan 16’sı günümüze kadar dayanabilmiş. Tapınağın duvarlarındaki beyitlerden, Osmanlı gezginlerinin de uğrak yeri olduğunu anlıyoruz buranın. Dünyada benzeri olmayan tapınağın altında bir oda var. Bu odada hem hediyeler toplanır, hem de büyüler yapılırmış, sadece kahin ve din adamlarının girebildiği bir odaymış. Aslında tapınağın yerinde M.Ö. 2800-2500 yıllarına ait olduğu tahmin edilen keramik parçalar da bulunmuş. Muhtemelen bu tabakalar M.S. 2.yüzyılda İmparator Hadrian döneminde yapılan Zeus Tapınağı’nın yapımında da değerlendirilip kullanıldı.
Kent adını mitolojiden alıyor. Hikayeye göre annesi Zeus’un kızı “su perisi” Erato ile babası Kral Arkas olan mitolojik kahraman “Azan”, kente adını vermiş. Buranın da kaderinde Sagalassos gibi depremde “yıkılmak” varmış. M.S. 7.yüzyılda önemi azalmaya başlamış ve Ortaçağ dönemine gelindiğinde hisara dönüşmüş. 13.yüzyılda Selçukluların gelmesiyle yerleşen Çavdar Tatarları ile birlikte, “Çavdarhisar”’ın temelleri atılmış.
19.yüzyıl herhalde Avrupalı gezginlerin “Anadolu” yu keşfettikleri yüzyıl oldu. Hangi antik kenti incelesek, keşfetme dönemi 19.yüzyıla dayanıyor. Aizanoi de 1824 yılında Avrupalı gezginlerce bulunmuş aynı Burdur’daki Sagalassos Antik Kenti gibi. 1926 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü ilk kazılarını yapmaya başlamış. 1970-2010 yılları arasında devam eden çalışmaları, 2011 yılında Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji bölümü devralmış. Antik kentteki kalıntıların çoğunun Roma İmparatorluk Dönemi’ne ait olduğu söyleniyor.
Aizanoi, Kütahya şehir merkezine 57 kilometre uzaklıkta ve rahat ulaşılıyor. Antik kentin tanıtılması ve sosyal medyada duyurulması için fotoğrafçılara görev düşüyor. Ziyaret saatleri dışında giderseniz, Kaymakamlık izni almayı unutmayın. Örenyeri olması sebebiyle girişte 5 TL ücret alınıyor… Biz özellikle Zeus Tapınağı’nda model çekimi denemeleri yapmıştık. Kadrajlarınıza biraz kompozisyon katmanızda yarar var. Ama önce sağlam bir kazı çalışması yapılmasına ihtiyacı var yörenin, muhtemelen çok fazla bilgi ve kalıntı gizliyor toprak hala…
Antik kent ziyaretinizde, 1992 yılında sit alanına dönüştürülen ve antik kente uzaklığı sadece yarım saat olan Eski Gediz’e de mutlaka uğrayın. Neolitik Çağ’dan bu yana birçok topluluğu barındırmış ve savaş ile doğal felaketlere maruz kalmış çok eski bir belde Eski Gediz. Tarihte yaşadığı onca savaş ve depremlerden sonra her defasında küllerinden yeniden doğması, beldeyi gerçekten özel kılıyor. Özellikle 1086 insanın ölümüne neden olan 1970 yılında yaşanan deprem felaketi, “yeryüzünden silinme” noktasına getirmiş burayı ne yazık ki. Avrupa Tarihi Kentler Birliği’ne olan kabulü ile bir açıkhava müzesi görünümüne kavuşmuş. Bunun dışında “kaplıca” keyfi sürüp şifa bulabileceğiniz, denizden yüksekliği 1450m olan, doğal hayatın yanıbaşındaki Muratdağı Termal Turizm Merkezi de 1987’den beri ziyaretçilerini ağırlıyor. Tarhana çorbası, göveci, höşmerimi ve alabalığı ile ünlü yöre, kadim zenginliğiyle keşfedilmeye ve görülmeye değer.
Öğrenin, okuyun, takip edin.
YOUTUBE Ücretsiz ve Uygulamalı Bilgi Paylaşım Kanalı
https://www.youtube.com/c/PhotoSensia/videos
https://www.instagram.com/photosensia/
https://www.instagram.com/gezkeyfimgez